Post Description

Gewoon, omdat het zo'n mooi album is en ik er weer aan herinnerd werd van de week. 

Waarom ‘God Only Knows’ het mooiste nummer ooit is. De Volkskrant, 14 juni 2025. 

Woensdag overleed Brian Wilson, legendarisch muzikant en brein van The Beach Boys. Veel muzikanten zien in Wilsons ‘God Only Knows’ het beste nummer aller tijden. Wat maakt het zo goed? Een analyse.

Het was alsof het liedje rechtstreeks tot Brian Wilson sprak, op 11 juni 2025: ‘Als jij ooit bij me weggaat, gaat mijn leven door.’ Het grote genie van The Beach Boys overleed, God Only Knows leeft voort als mooiste popliedje aller tijden.

Want dat er nooit een mooier liedje geschreven is, daarover zijn opmerkelijk veel muzikanten en muziekliefhebbers het eens. Neem Paul McCartney, die naar eigen zeggen tranen in zijn ogen krijgt, telkens als hij God Only Knows hoort.

2 minuten en 55 seconden duurt het, en wie vluchtig luistert, hoort zoete liefdesmuziek: lekker toegankelijk, fijn compact. De terugkerende zin ‘God only knows what I’d be without you’ nestelt zich gelijk in je oren en is makkelijk mee te zingen.

Maar als dit een gewoon popliedje is, waar blijven dan de gebruikelijke piano, drums en gitaar? En als dit een liefdesverklaring is, waarom opent die dan met ‘I may not always love you’? 58 jaar nadat het is geschreven, zit Brian Wilsons meesterwerk nog altijd vol mysterie. Wat maakt God Only Knows het mooiste liedje aller tijden? Een analyse.

Het intro: de stilte voor de storm
Aan het begin lijkt er nog weinig aan de hand. Tijdens het intro wisselen twee akkoorden in de toonsoort A-groot elkaar af. Daaroverheen glijdt een warme openingsmelodie uit de hoorn. Het is schitterend, maar blaast je niet direct van de sokken. Toch zie je onder een vergrootglas wel degelijk de voortekenen van iets grootsers.

Neem de instrumentatie. Elk ander bandje had de akkoorden op een piano gespeeld. Brian Wilson niet – hij kiest voor een klavecimbel en een accordeon. Het ritme komt niet uit een drumstel, maar wordt gemaakt met sleebelletjes, lege flessen en een piano met afgeplakte snaren. Gooi er een echo-effect overheen, en voilà: je hebt een groove.

Die majestueuze openingsmelodie van de hoorn heeft trouwens ook iets ongrijpbaars: de tweede noot is hoger dan je zou verwachten – geen d, maar een dis. De muziek lijkt te zweven. Waar gaat dit heen?

Genie met demonen
Met het succes holde ook de gezondheid van Brian Wilson achteruit. Lees hier ons postuum van de opper-Beach Boy.

Romantische harmonieën
Al die complexe septiemakkoorden van God Only Knows tokkel je niet bepaald lekker weg aan het kampvuur. Dominant, mineur, verminderd, halfverminderd – alles komt voorbij. Pop, surf of rock-’n-roll? Niets van te horen. Brian putte inspiratie eerder uit jazz of romantische klassieke muziek.

Ook typerend voor de sound: veel akkoorden liggen in een omkering. Theoretisch uitgelegd: de bassist speelt een andere toon dan de grondtoon. (Voorbeeld: een C-akkoord bestaat uit de c, e en g; de c is dan de grondtoon, de e erbovenop zorgt dat we van ‘majeur’ spreken en de g maakt het af.) Praktisch uitgelegd: het akkoord ‘voelt’ in zo’n omkering vreemd en zit vol spanning. Dat is typisch Brian Wilson: in de popmuziek hoor je omkeringen meestal maar even, als tussendoortje. Bij hem zijn ze juist de hoofdmoot.

Het couplet: twijfel en kwetsbaarheid
I may not always love you,
But long as there are stars above you,
You never need to doubt it,
I’ll make you so sure about it.

Het is een van de meest besproken openingszinnen uit de geschiedenis van de popmuziek: ‘I may not always love you’. Waarom begint het couplet van zo’n mooi liefdesliedje zo droevig? De coupletten zijn doordrenkt van vergankelijkheid en twijfel. De liefde in God Only Knows is kwetsbaar en juist in die kwetsbaarheid schuilt de grootsheid ervan. Die grootsheid wordt luidkeels bevestigd in het refrein: ‘God only knows what I’d be without you’.

De albumhoes van ‘Pet Sounds’ waarop het nummer te vinden is.
Carl Wilson, Brians broer en mede-Beach Boy, is de leadzanger op het nummer. Van het hele stel heeft hij de meest intieme stem, vindt Brian. Carl hoeft maar tien unieke tekstregeltjes te onthouden. Muzikaal is er daarentegen een enorme rijkdom: het liedje bevat wel 26 verschillende akkoorden, met daaroverheen een melodie vol uithalen en verrassende wendingen.

‘If you should ever leave me, well life would still go on, believe me’, begint Carl het tweede couplet. In het linkerkanaal doemt een strijkkwartet op, de tekst wordt duister. Als de muziek steeds indringender wordt, vraag je je af: is deze liefde soms gedoemd om te mislukken?

Het intermezzo: tien mysterieuze accenten
Maar dan! Het is alsof we worden wakkergeschud uit een droom. In het intermezzo (1’04”) klinken tien mysterieuze accenten, twee keer op rij. Bovenin tinkelt het klavecimbel, onderin stampt een elektrische basgitaar. Is dit jazz? De toonsoort verandert, net als het ritme: het lijkt wel swing. Waar het liedje zojuist nog rustig voortkabbelde, verdwijnt de grond nu genadeloos onder de voeten.

De bridge: koortjes stijgen ten hemel
‘God’ is taboe in Amerikaanse popmuziek van de jaren 60, maar Brian kan niet anders. De liefde die hij omschrijft, is alleen door god te begrijpen. Halverwege God Only Knows bereikt hij hemelse hoogten. In de bridge, vanaf 1’13”, dromen we weg, een vierstemmig koortje meandert door de muziek.

Je herkent er de polyfonie van religieuze barokmuziek in terug, zodat het voelt alsof er een trapje naar de hemel wordt gebouwd. Dit is het bewijs dat engelen bestaan, zegt U2-zanger Bono erover.

Het coda: een ode aan de liefde
De finale liefdesexplosie volgt aan het eind. De klavecimbel houdt op te spelen en het ensemble komt tot stilstand. Vanuit het niets begint een van de mooiste climaxen uit de geschiedenis van de popmuziek. Carl begint, half fluisterend. Brian en Beach Boy Bruce Johnston voegen zich bij hem. Eén zin blijft rondcirkelen als een mantra, net zolang tot het volume langzaam wordt weggedraaid: ‘God only knows what I’d be without you’.

De geboorte van een meesterwerk
Brian Wilson toerde al sinds 1964 niet meer, vanwege mentale gezondheidsproblemen. Ook begin 1966 zegde hij een tournee af. Thuis raakte hij diep onder de indruk van het pas verschenen Beatlesalbum Rubber Soul.

Wilson besloot dat hij dit niveau moest evenaren, ging achter de piano zitten en componeerde in 45 minuten God Only Knows, dat terecht kwam op het legendarische Beach Boys-album Pet Sounds. Die plaat, met daarop andere wonderschone liedjes als Caroline, No en I Wasn’t Made for These Times, staat steevast hoog in de lijstjes van beste popalbums aller tijden.

Tracks:
01 Wouldn't It Be Nice
02 You Still Believe in Me
03 That's Not Me
04 Don't Talk (Put Your Head on My Shoulder)
05 I'm Waiting for the Day
06 Let's Go Away for Awhile
07 Sloop John B
08 God Only Knows
09 I Know There's an Answer
10 Here Today
11 I Just Wasn't Made for These Times
12 Pet Sounds
13 Caroline, No

Staat er compleet op, 10% pars mee gepost. Met zeer veel dank aan de originele poster. Laat af en toe eens weten wat je van het album vindt. Altijd leuk, de mening van anderen. Oh ja, MP3 doe ik niet aan.

Ooit, jaren geleden, van Tarkus hier geleend.